Choroby reumatyczne to grupa schorzeń, które mogą dotykać stawy, mięśnie, ścięgna, kości i inne tkanki łączne u dzieci. Często prowadzą do bólu, sztywności, obrzęku i trudności w poruszaniu się. Wczesne rozpoznanie i leczenie jest kluczowe w zapobieganiu długotrwałym uszkodzeniom, a nawet w niepełnosprawności.
Pierwsze sygnały choroby reumatycznej mogą być subtelne i łatwo je przeoczyć. Ważna więc staje się obserwacja dziecka, która pozwoli na czas zaobserwować problem. Narzekanie dziecka na bóle w okolicach stawów powinny wzbudzić niepokój. Czego jeszcze nie powinno się bagatelizować?
Choroby reumatyczne u dzieci to grupa schorzeń, które mogą dotykać stawy, mięśnie, ścięgna, kości i inne tkanki łączne. Wśród chorób reumatycznych u dzieci najczęściej występują:
Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS). Jest to przewlekła choroba autoimmunologiczna charakteryzująca się bolesnym zapaleniem stawów, najczęściej symetrycznym i obejmującym małe stawy dłoni i stóp. Może również powodować sztywność stawów, zmęczenie i gorączkę.
Młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów (MIZS). To grupa chorób zapalnych stawów, które mogą dotyczyć jednego lub wielu stawów. Najczęściej występuje u dzieci w wieku 5-16 lat. Objawy obejmują ból,obrzęk, sztywność i ograniczenie ruchomości stawów.
Toczeń rumieniowaty układowy (TRU). Przewlekła choroba autoimmunologiczna, która może powodować zapalenie i ból stawów, wysypkę skórną, gorączkę, zmęczenie i objawy ze strony innych narządów.
Zespół Stilla. Rzadka choroba autoimmunologiczna, która najczęściej dotyka dzieci poniżej 4 roku życia.Objawy obejmują wysoką gorączkę, wysypkę skórną, zapalenie stawów i bóle mięśni.
Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa (ZZSK). Przewlekła zapalna choroba stawów kręgosłupa i innych stawów. Najczęściej dotyka młodych dorosłych, ale może również wystąpić u dzieci. Objawy obejmują ból pleców, sztywność poranną i ograniczenie ruchomości kręgosłupa.
Zapalenie stawów z zajęciem przyczepów ścięgien (MIZS-Ent). To zapalenie przyczepów ścięgien i więzadeł do kości, najczęściej w okolicy bioder i kolan. Występuje głównie u chłopców w wieku 8-14 lat. Objawy obejmują ból, obrzęk i tkliwość w okolicy przyczepów ścięgien.
Reaktywne zapalenie stawów. Jest to zapalenie stawów, które rozwija się kilka tygodni po przebytej infekcji bakteryjnej, najczęściej w drogach moczowych lub jelitach. Objawy obejmują ból, obrzęk i zaczerwienienie stawów, najczęściej dużych stawów kończyn dolnych.
Gorączka reumatyczna. Powikłanie po zakażeniu paciorkowcem β-hemolizującym grupy A, które nie zostało wyleczone antybiotykiem. Może powodować zapalenie stawów, serca, mózgu i innych narządów.
Purpurowa gorączka małopłytkowa (choroba Henoch-Schoena). To zapalenie naczyń krwionośnych, które może powodować wysypkę skórną, ból brzucha, zapalenie stawów i problemy z nerkami.
Osteoporoza młodzieńcza. Charakteryzuje się osłabieniem kości, które może prowadzić do złamań. Może być spowodowana różnymi czynnikami, w tym predyspozycją genetyczną, niedoborem witaminy D i małą aktywnością fizyczną.
Po zaobserwowaniu któregokolwiek z wyżej wymienionych objawów u dziecka, należy skonsultować się z reumatologiem dziecięcym. Szybkie rozpoznanie i wdrożenie odpowiedniego leczenia może uchronić dziecko przed długotrwałymi konsekwencjami choroby.
Specjalista przeprowadzi szczegółowy wywiad lekarski, uwzględniając historię choroby dziecka, objawy oraz czynniki ryzyka. W celu potwierdzenia lub wykluczenia choroby reumatycznej może zlecić wykonanie badań diagnostycznych, a m.in.:
Leczenie chorób reumatycznych u dzieci uzależnione jest od rodzaju schorzenia i jego nasilenia. Stosowane mogą być leki w celu zmniejszenia bólu, stanu zapalnego i sztywności. Ponadto zalecana jest także fizjoterapia pozwalająca poprawić siłę, elastyczność i zakres ruchu stawów. W trudnych przypadkach może być także konieczna operacja w celu naprawy uszkodzonych stawów lub kości.
Ważna jest ścisła współpraca z reumatologiem dziecięcym w celu opracowania optymalnego planu leczenia dla dziecka. Lekarz udzieli szczegółowych informacji na temat choroby, dostępnych metod leczenia oraz rokowania. Rodzice i opiekunowie powinni zaś aktywnie uczestniczyć w procesie terapeutycznym, zapewniając dziecku odpowiednie wsparcie emocjonalne i motywując je do przestrzegania zaleceń lekarskich.