Wywiad z alergologiem. Wiosna i alergie: jak skutecznie się chronić?

Wiosna w pełnym rozkwicie – dla wielu to ulubiona pora roku, ale dla alergików to czas prawdziwego wyzwania.Katar, łzawiące oczy, uporczywe kichanie – to tylko niektóre z objawów, które mogą znacząco obniżyć komfort codziennego funkcjonowania. O tym, jak rozpoznać alergię sezonową, kiedy warto zgłosić się do specjalisty i jakie metody leczenia są dziś najskuteczniejsze, rozmawiamy z dr n. med. Mariolą Osińską-Królak z naszego Centrum Medycznego Fonted-med w Bydgoszczy.

Redaktor: Wiosna to trudny czas dla alergików. Jakie pyłki dominują w powietrzu na początku sezonu?
dr n. med. Mariola Osińska – Królak: Rzeczywiście, wczesna wiosna to szczególnie wymagający czas dla osób z alergią wziewną. Choć wielu z nas kojarzy pylenie z kwietniem i majem, to już pod koniec zimy w powietrzu pojawiają się pierwsze alergeny. Sezon pylenia otwiera leszczyna, której pyłki mogą się pojawić nawet w styczniu podczas cieplejszych dni. Następnie dołącza olcha, a wczesną wiosną – brzoza, jeden z najsilniej uczulających alergenów w naszej szerokości geograficznej. To właśnie pyłki tych drzew są głównym źródłem objawów alergii sezonowej w pierwszych miesiącach roku.

R: Jak odróżnić alergię sezonową od przeziębienia?
dr n. med. Mariola Osińska – Królak: To częste pytanie, zwłaszcza że objawy obu przypadłości mogą być bardzo podobne – wodnisty katar, kichanie, kaszel, a także łzawienie i pieczenie oczu. Istnieją jednak pewne różnice, które mogą pomóc w rozpoznaniu przyczyny dolegliwości. Przeziębienie zwykle trwa kilka dni, często towarzyszy mu gorączka lub stan podgorączkowy i ogólne osłabienie. Alergia natomiast daje o sobie znać przez kilka tygodni, często powtarza się o tej samej porze roku i zwykle nie wiąże się z podwyższoną temperaturą ciała. Typowe dla alergii są także uporczywe swędzenie nosa, oczu czy gardła.

R: Kiedy warto zgłosić się do alergologa? Czy alergia może się nasilać z wiekiem?
dr n. med. Mariola Osińska – Królak: Jeśli zauważamy, że określone objawy – takie jak katar, świąd, łzawienie oczu czy duszność – pojawiają się regularnie o tej samej porze roku i utrzymują się przez dłuższy czas, warto udać się do alergologa. Szczególnie istotnym sygnałem są objawy, które nawracają co roku i mają charakterystyczny przebieg. Wbrew powszechnemu przekonaniu, alergia nie zawsze łagodnieje z wiekiem – wręcz przeciwnie, w niektórych przypadkach może się nasilać, prowadząc nawet do astmy alergicznej. Wczesna diagnoza i leczenie mogą znacząco poprawić jakość życia pacjenta.

R: Jakie metody leczenia są obecnie najskuteczniejsze? Czy warto rozważyć odczulanie?
dr n. med. Mariola Osińska – Królak: W leczeniu alergii stosuje się głównie leczenie objawowe, takie jak leki przeciwhistaminowe, glikokortykosteroidy donosowe i krople do oczu. Są one skuteczne w łagodzeniu objawów, jednak nie rozwiązują problemu u jego źródła. Dlatego coraz większą rolę odgrywa immunoterapia alergenowa, potocznie zwana odczulaniem. Polega ona na podawaniu pacjentowi stopniowo zwiększanych dawek alergenu, co prowadzi do wykształcenia tolerancji organizmu. To jedyna metoda leczenia, która może trwale zmniejszyć wrażliwość na alergeny, a nawet doprowadzić do całkowitego ustąpienia objawów.

R: Jakie nawyki mogą pomóc złagodzić objawy alergii na wiosnę?
dr n. med. Mariola Osińska – Królak: Codzienne, drobne działania mogą znacząco poprawić komfort życia alergika. Przede wszystkim warto śledzić kalendarze pylenia i w dniach wysokiego stężenia pyłków ograniczać aktywność na świeżym powietrzu – szczególnie w godzinach porannych. Noszenie okularów przeciwsłonecznych może pomóc w ochronie oczu, a po powrocie do domu warto zmienić ubranie, umyć twarz, oczy i nos – najlepiej solą fizjologiczną lub specjalnymi preparatami dla alergików. Dobrym nawykiem jest także suszenie prania w pomieszczeniu, a nie na zewnątrz, aby uniknąć osiadania pyłków na tkaninach.

R: Jakie są najczęstsze błędy pacjentów w leczeniu alergii?
dr n. med. Mariola Osińska – Królak: Jednym z największych błędów jest samodiagnoza i stosowanie leków dostępnych bez recepty bez konsultacji z lekarzem. Często są one źle dobrane i nieskuteczne, co prowadzi do frustracji i pogorszenia objawów. Innym problemem jest brak systematyczności – leki przeciwalergiczne powinny być przyjmowane regularnie, najlepiej z wyprzedzeniem, zanim zacznie się sezon pylenia. Niestety pacjenci często sięgają po nie dopiero w momencie wystąpienia objawów, co znacznie zmniejsza ich skuteczność. Najważniejsze jednak, by nie lekceważyć objawów i jak najszybciej skonsultować się z alergologiem – tylko trafna diagnoza i spersonalizowane leczenie dają realną szansę na poprawę.